Autor - Bruno Bettelheim

Tłumaczenie - Dorota Kubicka, Maria Gawlik

Dom Wydawniczy Rebis

Poznań 2012

Dorota Kubicka we wprowadzeniu do polskiego wydania książki Bruno Bettelheima „Wystarczająco dobrzy rodzice” określiła tę pozycję jako jedną z najbardziej fascynujących książek, jakie dotychczas napisano o wychowaniu dzieci.

Dlaczego? Co odróżnia ten poradnik od innych pozycji na ten temat?

Celem tej książki – jak napisał sam autor – jest pomoc rodzicom być „wystarczająco dobrymi”. Co to oznacza?

Wszyscy rodzice w procesie wychowania swoich dzieci popełniają nieuchronne błędy, które są następstwem nadmiernych reakcji emocjonalnych wobec swoich pociech. Żeby być wystarczająco dobrym rodzicem – według Bettelheima -  nie można kierować się wyłącznie emocjami. Trzeba dobrze poznać i zrozumieć swoje dziecko. Aby tego dokonać, należy kierować się empatią, którą autor uważa za potężne narzędzie rozwiązywanie konfliktów. Lektura tej pozycji przywodzi na myśl, że Bettelheim uważa empatię za remedium na każdy problem wychowawczy, za swoisty klucz do poznania każdego dziecka.

Autor poddaje w wątpliwość skuteczność norm i reguł w procesie wychowawczym. Według niego każdy rodzic powinien na własną rękę podjąć trud wychowania radząc sobie z problemami na swój sposób, który wynikać ma ze znajomości swojego dziecka. Normy bowiem mogą takie poznanie zakłócić, a reguły tworzą więzi bezosobowe.

Szczególnie ważną pozycję w „Wystarczająco dobrych rodzicach” autor wyznacza zabawie. Rozważa jej istotę i znaczenie w kształtowaniu tożsamości i osobowości dziecka. Bettelheim określa symboliczne znaczenie zabawy jako pomost do rzeczywistości, jako narzędzie pozwalające oddzielić wyobraźnię od rzeczywistości właśnie. Zabawa pomaga dziecku radzić sobie z lękami i innymi uczuciami, uczy ogromnie trudnej umiejętności przegrywania, a także różnych reguł społecznych.

Celem wychowania, według Bettelheima, powinna być pomoc dziecku w odkrywaniu kim chce ono być. Drogą do tego ma być empatia, która łączy perspektywę dziecka i dorosłego, dzięki czemu rodzic może nieustannie dostrajać swoje działania do potrzeb dziecka.

Bettelheim mówi nam, że aby być wystarczająco dobrym rodzicem wystarczy postawić się w sytuacji naszego dziecka. Przypomnieć sobie swoje dzieciństwo i swoje uczucia, które towarzyszyły nam w podobnych sytuacjach. Czy było nam przykro, gdy ktoś wypraszał nas z pokoju pełnego dorosłych? Czy złościliśmy się, kiedy rodzice nie pozwolili nam obejrzeć filmu w telewizji? W taki sposób możemy lepiej zrozumieć, co czuje nasze dziecko. A kiedy już tego dokonamy, to – według autora – nie kierujmy się normami i regułami powszechnie stosowanymi, ale dostosujmy rozwiązanie do naszego dziecka.

                                                                                                    Anna Deutsch